W co inwestować: nieruchomości, złoto, waluty czy akcje
Inwestowanie w nieruchomości, waluty, akcje na giełdzie, czy złoto ma swoje unikalne zalety i wady. Poniżej przedstawiam porównanie tych różnych form inwestowania:
Złoto
- Zalety:
- Ochrona przed inflacją: Złoto jest często postrzegane jako „bezpieczna przystań” w czasach niepewności gospodarczej i wysokiej inflacji.
- Uniwersalność: Złoto jest akceptowane na całym świecie i jego wartość nie zależy od żadnej konkretnej waluty.
- Fizyczne posiadanie: Inwestowanie w fizyczne złoto daje poczucie bezpieczeństwa, które nie jest dostępne przy inwestowaniu w akcje czy waluty.
- Wady:
- Brak dochodu: Złoto nie generuje żadnego dochodu, takiego jak dywidendy czy odsetki.
- Koszty przechowywania: Fizyczne złoto wymaga bezpiecznego przechowywania, co może generować dodatkowe koszty.
- Wysokie spread-y: Różnica między ceną kupna a sprzedaży złota może być dość duża, co oznacza, że inwestorzy muszą liczyć się z pewnymi stratami już na starcie.
Spread, czyli różnica między ceną kupna a sprzedaży złota, zależy od wielu czynników, w tym od miejsca, w którym kupujesz lub sprzedajesz złoto, oraz od formy złota, którą posiadasz.
Z reguły spread na złocie wynosi od 0,5% do 3%, ale może być wyższy w zależności od miejsca i formy transakcji. Na przykład, sklepy jubilerskie często mają wyższe spread-y, ponieważ mają wyższe koszty operacyjne.
Co do formy złota, zazwyczaj nie ma dużej różnicy między spread-em na sztabkach a monetach złotych. Jednak niektóre monety, takie jak amerykańskie Orły czy kanadyjskie Liście Klonu, mogą mieć nieco niższe spread-y ze względu na ich popularność i płynność na rynku.
Jeśli chodzi o gramaturę, zazwyczaj mniejsze sztabki i monety mają wyższe spread-y. Dzieje się tak dlatego, że koszt produkcji mniejszych sztabek i monet jest proporcjonalnie wyższy. Na przykład, spread na sztabce złota o wadze 1 gram może wynosić nawet 20%, podczas gdy spread na sztabce o wadze 1 kilograma może wynosić tylko 1%.
Pamiętaj, że te liczby są tylko przykładami i rzeczywiste spread-y mogą się różnić. Zawsze warto sprawdzić aktualne ceny kupna i sprzedaży w kilku różnych miejscach przed dokonaniem transakcji.
Nieruchomości
- Zalety:
- Stabilność: Nieruchomości są uważane za jedną z najbardziej stabilnych form inwestycji, ponieważ ceny nieruchomości zazwyczaj rosną w długim okresie.
- Dochód z najmu: Inwestowanie w nieruchomości może przynieść regularny dochód z najmu.
- Możliwość zwiększenia wartości: Poprzez remonty i ulepszenia, inwestorzy mogą zwiększyć wartość nieruchomości.
- Wady:
- Wysokie koszty początkowe: Zakup nieruchomości wymaga znacznego kapitału początkowego.
- Słaba Płynność: Nieruchomości nie są tak płynne jak akcje czy waluty. Sprzedaż nieruchomości może zająć dużo czasu.
- Koszty utrzymania: Nieruchomości wymagają regularnego utrzymania i napraw, co generuje dodatkowe koszty.
Należy pamiętać, że inwestycje w nieruchomości naprawdę mają sens wtedy gdy czerpiesz z tej nieruchomości pożytki, czyli gdy ją wynajmujesz lub dzierżawisz. Kupowanie nieruchomości tylko po to, żeby ją mieć, czasami może przynieść stratę lub niewielki zysk. Trzeba też pamiętać, że z posiadaniem mieszkania lub domu wiążą się spore koszty utrzymania, natomiast posiadanie działki nie rodzi aż tak dużych kosztów, zwłaszcza że w Polsce podatki związane z posiadaniem gruntu, na razie są bardzo niskie.
Jak zmieniały się w Polsce ceny nieruchomości
Lata 2000 – 2003 to zastój na rynku nieruchomości potem było odbicie, które jednak zakończyło się w 2008 i mieliśmy spadek mniej więcej do 2013 – 2015 roku (w zależności od rodzaju nieruchomości i jej lokalizacji) a później było odbicie stopniowo powolne następnie coraz szybsze aż do 2022 roku, gdy weszliśmy fazę stagnacji. W kwietniu i maju 2020 trzy obserwujemy lekkie ożywienie. A oto przykład jak zmieniała się cena przeciętnego mieszkania, które zostało kupione w 2002 roku w cenie 4000 zł za metr. W 2008 ta cena wynosiła około 8500 zł za metr kwadratowy a w 2023 około 13 i pół tysiąca złotych za metr kwadratowy, przy czym warto zauważyć, że w 2013 cena była na poziomie 7500 zł za metr kwadratowy.
Akcje
Inwestowanie na giełdzie, takiej jak Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie, to sposób, który pozwala na zarabianie pieniędzy poprzez kupowanie i sprzedawanie akcji firm. Ale jak każda inwestycja, ma swoje zalety i wady.
Dalszą część artykułu przeczytasz pod tym zestawieniem:
Rozszerzony Kurs Pośrednika Nieruchomości – szkolenie online
Prawo – kursy online dla pośredników nieruchomości
Techniki sprzedaży – kursy dla agentów nieruchomości
Kursy obrotu gruntami dla pośredników i inwestorów
Zalety inwestowania na giełdzie:
- Potencjalnie wysokie zyski: Jeśli dobrze wybierzesz akcje do kupienia, możesz osiągnąć znaczne zyski. Na przykład, jeśli kupiłeś akcje firmy Apple w 2002 roku za 1 dolar za akcję, teraz te same akcje są warte ponad 150 dolarów.
- Dywidendy: Niektóre firmy wypłacają swoim akcjonariuszom dywidendy, czyli część swojego zysku. To jest dodatkowy dochód dla inwestorów.
- Dostęp do dużego rynku: Na giełdzie możesz inwestować w firmy z różnych sektorów gospodarki, co daje Ci możliwość dywersyfikacji swojego portfela inwestycyjnego.
Wady inwestowania na giełdzie:
- Ryzyko strat: Tak jak możesz zarobić na giełdzie, tak samo możesz stracić. Jeśli cena akcji, które kupiłeś, spadnie, stracisz pieniądze.
- Niepewność: Rynki giełdowe są z natury nieprzewidywalne. Ceny akcji mogą gwałtownie rosnąć i spadać z dnia na dzień.
- Potrzeba wiedzy i doświadczenia: Aby skutecznie inwestować na giełdzie, musisz zrozumieć, jak działa rynek, jak analizować firmy i jak zarządzać ryzykiem.
Przykłady spektakularnych załamań giełdy:
- Krach na Wall Street w 1929 roku: To był najgorszy krach giełdowy w historii USA. W ciągu kilku dni, indeks Dow Jones stracił prawie 25% swojej wartości. Krach ten zapoczątkował Wielki Kryzys, który trwał przez całą dekadę lat 30.
- Kryzys dotcom w latach 2000-2002: Wiele firm technologicznych, zwłaszcza tych związanych z internetem, miało zawyżone ceny akcji. Kiedy okazało się, że wiele z tych firm nie jest rentownych, ceny akcji spadły znacząco.
Przykłady hossy giełdowej:
-
Boom na rynku akcji w latach 90.: W latach 90. XX wieku, rynek akcji na świecie przeżywał boom, zwłaszcza w sektorze technologicznym. Firmy takie jak Microsoft, Apple, czy Intel, zyskiwały na wartości, przynosząc inwestorom znaczne zyski.
-
Kryzys finansowy 2007-2008: W wyniku kryzysu finansowego, indeksy giełdowe na całym świecie gwałtownie spadły. Dla przykładu, indeks S&P 500, który obejmuje 500 największych firm notowanych na giełdzie w USA, stracił około 50% swojej wartości w ciągu zaledwie 1,5 roku.
-
Ożywienie po kryzysie finansowym: Po kryzysie finansowym, rynki akcji zaczęły się stopniowo odrabiać straty, a następnie kontynuować wzrost. Dla przykładu, od marca 2009 roku, indeks S&P 500 wzrósł o ponad 400%.
Pamiętaj, że inwestowanie na giełdzie wiąże się z ryzykiem. Przeszłe wyniki nie gwarantują przyszłych zysków, a wartość inwestycji może zarówno rosnąć, jak i maleć. Zawsze warto skonsultować swoje decyzje inwestycyjne z doradcą finansowym lub innym specjalistą.
Waluty
- Zalety:
- Płynność: Rynek walutowy (Forex) jest najbardziej płynnym rynkiem na świecie, co oznacza, że inwestorzy mogą kupować i sprzedawać waluty prawie natychmiast.
- Dostępność: Rynek Forex jest otwarty 24 godziny na dobę, 5 dni w tygodniu.
- Możliwość korzystania z dźwigni finansowej: Inwestorzy na rynku Forex mogą korzystać z dźwigni finansowej, co pozwala na kontrolowanie dużych kwot pieniędzy za pomocą niewielkiego depozytu.
- Wady:
- Wysokie ryzyko: Handel na rynku Forex wiąże się z wysokim ryzykiem, szczególnie dla inwestorów korzystających z dźwigni finansowej.
- Wymaga wiedzy i doświadczenia: Aby odnieść sukces na rynku Forex, inwestorzy muszą zrozumieć złożone czynniki wpływające na kursy walut.
Rynek walutowy, znany również jako Forex, to miejsce, gdzie inwestorzy kupują i sprzedają waluty. Jest to największy i najbardziej płynny rynek na świecie, co oznacza, że można tam dokonywać transakcji o każdej porze dnia czy nocy. To jest jedna z zalet inwestowania w waluty – możesz handlować praktycznie o każdej porze, kiedy tylko chcesz.
Inną zaletą jest możliwość korzystania z dźwigni finansowej. Dźwignia finansowa to narzędzie, które pozwala Ci kontrolować dużą ilość pieniędzy za pomocą niewielkiego depozytu. Na przykład, jeśli korzystasz z dźwigni 100:1, to oznacza, że za każdego dolara, który wpłacisz jako depozyt, możesz kontrolować 100 dolarów na rynku Forex. To może znacznie zwiększyć potencjalne zyski, ale także potencjalne straty.
I tu dochodzimy do wad inwestowania w waluty. Handel na rynku Forex wiąże się z wysokim ryzykiem, szczególnie dla inwestorów korzystających z dźwigni finansowej. Jeśli kurs waluty pójdzie w przeciwnym kierunku niż przewidywałeś, możesz stracić cały swój depozyt, a nawet więcej.
Na przykład, w 2015 roku Szwajcarski Bank Narodowy niespodziewanie zdecydował się usunąć stały kurs wymiany franka szwajcarskiego do euro. To spowodowało gwałtowne wzrosty wartości franka, co doprowadziło do ogromnych strat dla wielu inwestorów na rynku Forex, którzy obstawiali spadek wartości franka. Niektórzy inwestorzy stracili nawet więcej pieniędzy, niż wpłacili na swoje konta.
Inną wadą jest to, że handel na rynku Forex wymaga wiedzy i doświadczenia. Musisz zrozumieć, jakie czynniki wpływają na kursy walut, takie jak polityka, ekonomia, a nawet wydarzenia na świecie. Jeśli nie masz odpowiedniej wiedzy i doświadczenia, możesz łatwo stracić pieniądze.
Pieniądz fiducjarny (fiat)
Rezygnacja z parytetu w złocie
Złoto jako standard monetarny zostało wyparte w XX wieku. Do tego czasu, większość krajów stosowała standard złota, co oznaczało, że wartość ich waluty była bezpośrednio powiązana z określoną ilością złota. W praktyce oznaczało to, że rządy mogły wydrukować tylko tyle pieniędzy, ile mieli złota w rezerwie.
W 1944 roku, podczas konferencji w Bretton Woods, kraje zdecydowały się na utworzenie systemu walutowego, w którym wszystkie waluty byłyby powiązane z dolarem amerykańskim, a dolar amerykański byłby nadal powiązany ze złotem. To oznaczało, że kraje mogły wymieniać swoje waluty na dolary amerykańskie, a następnie na złoto.
Jednak w 1971 roku, prezydent USA Richard Nixon zdecydował się na tzw. „szok Nixona”, który oznaczał zerwanie powiązania dolara ze złotem. To oznaczało, że dolary nie mogły już być wymieniane na złoto przez rządy obcych krajów. Ten ruch oznaczał koniec standardu złota i początek ery tzw. „pieniądza fiat”.
Pieniądz fiat to waluta, która nie ma wartości materialnej i nie jest powiązana z żadnym konkretnym towarem, takim jak złoto. Wartość pieniądza fiat wynika wyłącznie z zaufania, jakie społeczeństwo ma do rządu, który go wydaje.
Skutki przejścia na pieniądz fiat są różne i zależą od perspektywy:
- Zwiększona elastyczność polityki monetarnej: Rządy i banki centralne mają teraz większą kontrolę nad ilością pieniądza w obiegu, co pozwala im na lepsze zarządzanie gospodarką. Mogą na przykład zwiększyć ilość pieniądza w obiegu, aby stymulować wydatki i inwestycje, lub zmniejszyć ilość pieniądza, aby zwalczyć inflację.
- Ryzyko inflacji i hiperinflacji: Ponieważ pieniądz fiat nie jest powiązany z żadnym konkretnym towarem, rządy mogą teoretycznie drukować go bez ograniczeń. Jeśli jednak zrobią to w nadmiarze, może to prowadzić do inflacji, a w skrajnych przypadkach do hiperinflacji.
- Zmniejszone ryzyko deflacji: W systemie opartym na złocie, ilość pieniądza w obiegu jest ograniczona przez ilość dostępnego złota. To może prowadzić do zapobiegania i deflacji.
Porównanie walut fiat i kryptowalut
Waluty Fiat:
- Regulacja: Waluty fiat są regulowane przez rządy i banki centralne. Oznacza to, że instytucje te mają kontrolę nad ilością pieniądza w obiegu i mogą wpływać na wartość waluty poprzez zmiany stóp procentowych i innych narzędzi polityki monetarnej.
- Zaufanie: Wartość walut fiat wynika z zaufania do rządu, który je wydaje. Jeśli zaufanie do rządu spada, wartość waluty również może spaść.
- Szerokie zastosowanie: Waluty fiat są powszechnie akceptowane jako środek płatniczy. Można ich używać do zakupu towarów i usług, płacenia podatków, czy spłaty długów.
Kryptowaluty:
- Decentralizacja: Kryptowaluty są zdecentralizowane, co oznacza, że nie są kontrolowane przez żadną centralną instytucję. Zamiast tego, są regulowane przez technologię blockchain, która zapewnia transparentność i bezpieczeństwo.
- Ograniczona podaż: Większość kryptowalut ma ograniczoną podaż. Na przykład, maksymalna ilość Bitcoinów, które mogą być wydobyte, wynosi 21 milionów. To może pomóc w ochronie przed inflacją.
- Cyfrowe zastosowanie: Kryptowaluty są cyfrowe i mogą być łatwo przesyłane przez internet. Są one często używane do transakcji online, zwłaszcza w przypadku międzynarodowych transakcji, które mogą być drogie i czasochłonne przy użyciu tradycyjnych metod płatności.
Kurs PLN
Polski złoty doświadczył kilku okresów deprecjacji, czyli spadku wartości, w stosunku do innych walut. Oto kilka przykładów:
-
Kryzys finansowy 2008-2009: W wyniku globalnego kryzysu finansowego, złoty gwałtownie stracił na wartości w stosunku do euro i dolara. W październiku 2008 roku, 1 euro kosztowało około 3,50 PLN, ale do lutego 2009 roku, kurs euro wzrósł do około 4,80 PLN. Podobnie, kurs dolara wzrósł z około 2,40 PLN do 3,50 PLN w tym samym okresie.
-
Kryzys walutowy 1997-1998: W wyniku kryzysu finansowego w Azji i Rosji, złoty stracił na wartości w stosunku do głównych walut. W 1997 roku, 1 dolar kosztował około 2,70 PLN, ale do 1999 roku, kurs dolara wzrósł do około 3,50 PLN.
-
Transformacja gospodarcza po 1989 roku: Po upadku komunizmu, Polska przeszła przez trudny okres transformacji gospodarczej, który wpłynął na wartość złotego. W 1990 roku, rząd wprowadził plan Balcerowicza, który miał na celu stabilizację gospodarki i zahamowanie hiperinflacji. W wyniku tych działań, złoty stracił na wartości w stosunku do innych walut, ale jednocześnie udało się zahamować inflację.
Wszystkie te przypadki pokazują, że wartość złotego może być podatna na różne czynniki, takie jak kryzysy finansowe, polityka gospodarcza, czy zmiany na rynkach międzynarodowych.
Inne spektakularne upadki walut:
Tak, w historii finansów światowych zdarzały się sytuacje, kiedy waluty gwałtownie traciły na wartości. Zazwyczaj jest to wynik poważnych problemów gospodarczych, takich jak hiperinflacja, kryzys finansowy, czy polityczna niestabilność. Oto kilka przykładów:
1. Zimbabwe: W 2008 roku Zimbabwe doświadczyło jednej z najgorszych hiperinflacji w historii. W pewnym momencie inflacja wynosiła 89,7 sextilionów procent na miesiąc, co oznaczało, że ceny podwajały się co kilka godzin. Rząd Zimbabwe zdecydował się na drukowanie coraz to większych nominałów banknotów, w końcu dochodząc do banknotu o nominale 100 trylionów dolarów zimbabwejskich. W 2009 roku Zimbabwe zdecydowało się na porzucenie swojej waluty.
2. Wenezuela: Wenezuela obecnie doświadcza poważnej hiperinflacji. W 2018 roku inflacja wyniosła 1,35 miliona procent, a wartość waluty – boliwara – gwałtownie spada. Wenezuelski rząd wprowadził nową walutę, „soberano”, w celu walki z hiperinflacją, ale problem nadal istnieje.
3. Argentyna: W 2002 roku Argentyna doświadczyła poważnego kryzysu finansowego, który doprowadził do gwałtownego spadku wartości peso. W ciągu kilku miesięcy peso straciło około 2/3 swojej wartości w stosunku do dolara.
4. Rosja: W 1998 roku Rosja doświadczyła poważnego kryzysu finansowego, który doprowadził do gwałtownego spadku wartości rubla. W ciągu kilku miesięcy rubel stracił około 70% swojej wartości w stosunku do dolara.
Wszystkie te przypadki pokazują, jak ważne jest monitorowanie sytuacji gospodarczej i politycznej kraju, którego walutą się handluje. Waluty mogą być bardzo niestabilne i niosą ze sobą ryzyko dużych strat.
Pamiętaj, że każda forma inwestowania wiąże się z pewnym ryzykiem i zawsze powinieneś dokładnie analizować swoje możliwości i cel inwestycyjny przed podjęciem decyzji o inwestycji.