Czy Polsce grozi „miejska pętla śmierci”, czyli upadek miast?
Śmierć Centrum Miasta i Pętla Zagłady Miejskiej:
Nowe Zjawiska Urbanistyczne
Termin "urban doom loop" (miejska pętla zagłady) został ukuty przez Stijna Van Nieuwerburgha, profesora nieruchomości na Columbia Business School. Zyskał on uwagę mediów, gdy opublikował w 2022 roku dwa artykuły, w których omawiał, jak praca zdalna stworzyła "miejską pętlę zagłady" w głównych miastach amerykańskich. Koncepcja "miejskiej pętli zagłady" odnosi się do złośliwego cyklu w obszarach miejskich, szczególnie w dużych miastach, wywołanego wzrostem pracy zdalnej.
Według Van Nieuwerburgha, praca zdalna sprawia, że przestrzeń biurowa traci na wartości, co skłania firmy do relokacji i prowadzi do spadku dochodów miasta z podatków od nieruchomości. Ta redukcja dochodów prowadzi do zmniejszenia inwestycji i świadczenia usług publicznych. Dodatkowo, osoby pracujące z domu przyczyniają się do mniejszego ruchu miejskiego i zmniejszonego wydawania na handel detaliczny, co z kolei prowadzi do względnego wzrostu bezdomności i przestępczości w miastach. Sprawia to, że ludzie czują się niebezpiecznie i decydują się opuścić miasto, co jeszcze bardziej uszczupla dochody miasta i utrwala cykl.
Van Nieuwerburgh argumentował, że między 30 a 40 procent powierzchni biurowej Nowego Jorku mogłoby potencjalnie zostać przekształcone w mieszkania, aby uczynić miasto bardziej atrakcyjnym i złagodzić szkody wynikające z pracy zdalnej. Przewidywał również szersze implikacje tego trendu dla inwestorów na rynkach kapitałowych i dłużny
Pętla Zagłady Miejskiej
Przyczyny problemów miast
Dalsza część artykułu pod opisem szkoleń.
Jak przekonać sprzedających do udzielenia wyłączności – kurs online
188,48 zł
Dodaj do koszyka
3 w 1. O obrocie gruntami + 2 lekcje o procedurach podziału i WZ (3 kursy online)
372,96 zł
Dodaj do koszyka
Rozszerzony kurs pośrednika w obrocie nieruchomościami (szkolenie online)
998,00 zł Original price was: 998,00 zł.899,80 złObecna cena to 899,80 zł.
Dodaj do koszyka
"Miejska pętla zagłady", jak opisał Stijn Van Nieuwerburgh, obejmuje kilka powiązanych czynników, które przyczyniają się do upadku obszarów miejskich, szczególnie w dużych miastach. Oto więcej szczegółów na temat kluczowych elementów tej koncepcji:
1. **Praca Zdalna i Dewaluacja Przestrzeni Biurowej:**
- Wzrost pracy zdalnej doprowadził do spadku popytu na przestrzeń biurową w obszarach miejskich.
- Ta dewaluacja przestrzeni biurowej powoduje relokację firm, wpływając na rynek nieruchomości i obniżając wartość nieruchomości komercyjnych.
2. **Spadek Dochodów Miasta:**
- Obniżenie wartości nieruchomości komercyjnych skutkuje niższymi dochodami z podatków od nieruchomości dla miasta.
- Ten spadek dochodów wpływa na zdolność miasta do inwestowania i świadczenia usług publicznych.
3. **Redukcja Ruchu Miejskiego i Wydatków Detalicznych:**
- Wraz z większą liczbą osób pracujących z domu, ruch miejski maleje.
- Prowadzi to do spadku wydatków detalicznych, wpływając na lokalne przedsiębiorstwa i ogólną witalność gospodarczą miasta.
4. **Wzrost Bezdomności i Przestępczości w Mieście:**
- Wyzwania gospodarcze i redukcja usług publicznych przyczyniają się do wzrostu bezdomności i przestępczości w mieście.
- Te problemy zniechęcają ludzi do życia lub odwiedzania miasta, utrwalając cykl upadku.
5. **Potencjalne Rozwiązania i Szerokie Implikacje:**
- Van Nieuwerburgh zaproponował przekształcenie znacznej części przestrzeni biurowej w mieszkania, aby przyciągnąć mieszkańców i zminimalizować szkody.
- Podkreślił również szersze implikacje "miejskiej pętli zagłady" dla rynków kapitałowych i dłużnych, produktywności, innowacji, lokalnych finansów publicznych oraz kwestii środowiskowych.
Rozwiązania i Szerokie Implikacje
Van Nieuwerburgh zaproponował konwersję znacznej części przestrzeni biurowej na mieszkania, aby uczynić miasto bardziej atrakcyjnym i złagodzić szkody. Podkreślił również szersze implikacje "pętli zagłady miejskiej" dla rynków kapitałowych, produktywności, innowacji, lokalnych finansów publicznych i kwestii środowiskowych.
Newsletter: Nowości z rynku nieruchomości
Przykłady i przyczyny "upadania" miast z USA, Europy i Polski
Sytuacja w USA
Kilka miast w Stanach Zjednoczonych zostało dotkniętych zjawiskiem określanym jako "miejska pętla zagłady", wpływającym na centra miast, przestrzeń biurową i rynek nieruchomości. Oto przykłady miast dotkniętych tym zjawiskiem wraz z skalą i konsekwencjami tego zjawiska:
Indianapolis:
- Gigant technologiczny Salesforce redukuje jedną czwartą swojej przestrzeni biurowej w najwyższym budynku w Indianie.
- Ta redukcja wpływa na lokalny rynek nieruchomości i gospodarkę miasta.
Atlanta:
- Prywatny gigant inwestycyjny Starwood Capital nie spłacił kredytu hipotecznego na kwotę 212 milionów dolarów na 29-piętrową wieżę biurową.
- Niewypłacalność wskazuje na wyzwania, przed którymi stoi sektor nieruchomości komercyjnych w mieście.
Baltimore:
- Znany budynek został sprzedany za 24 miliony dolarów, około 42 miliony dolarów mniej niż jego wartość w 2015 roku.
- Spadek wartości nieruchomości odzwierciedla szersze zagrożenie gospodarcze, przed którym stoi miasto.
Nowy Jork i San Francisco:
- Te główne ośrodki doświadczyły pustych biur w wcześniej tętniących życiem drapaczach chmur z powodu boomu na pracę zdalną.
- Zmiana wzorców pracy miała znaczący wpływ na rynek nieruchomości i lokalną gospodarkę w tych miastach.
Miasta średniej wielkości (np. Milwaukee, Memphis):
- Miasta średniej wielkości zastanawiają się nad umowami najmu lub rezygnują z nich całkowicie, co powoduje wzrost wskaźnika pustostanów.
- Te miasta mają większe wyzwania, ponieważ mają mniej sposobów na zrekompensowanie strat, gdy duża firma redukuje przestrzeń biurową lub gdy cena sprzedaży budynku spada.
Charlotte (Karolina Północna) i Hartford (Connecticut):
- Te miasta mają jedne z najwyższych wskaźników zaległości w płatnościach za biura, z wskaźnikami zaległości zbliżającymi się do 30%.
- Problemy na rynku nieruchomości wskazują na szersze problemy gospodarcze, przed którymi stoją te miasta.
Oklahoma City, Memphis i St. Louis:
- Te miasta mają niższe wskaźniki zajętości biur, przy czym Oklahoma City ma tylko 71% zajętości.
- Niższe wskaźniki zajętości wpływają na rentowność nieruchomości komercyjnych w tych obszarach.
Minneapolis:
- Target opuścił duży kompleks, redukując swoją umowę najmu o prawie 1 milion stóp kwadratowych.
- Ten ruch był poważnym ciosem dla centrum Minneapolis, wpływając na lokalny rynek nieruchomości i gospodarkę.
Waszyngton D.C.:
- Miasto doświadczyło historycznego spadku aktywności najmu biur w pierwszym kwartale.
- Spadek popytu na przestrzeń biurową ma implikacje dla rynku nieruchomości komercyjnych w mieście.
"Miejska pętla zagłady" ma szersze implikacje dla lokalnych dochodów z podatków, handlu i ogólnej gospodarki dotkniętych miast. Przejście na pracę zdalną, zmiany w aktywności najmu i spadek wartości nieruchomości przyczyniają się do problemów gospodarczych zarówno w głównych ośrodkach, jak i w miastach średniej wielkości. Zjawisko to budzi także obawy o stabilność finansową, zwłaszcza w sektorze nieruchomości komercyjnych, oraz stwarza ryzyko dla banków regionalnych posiadających zadłużenie na rynku nieruchomości komercyjnych. Sytuacja jest dynamiczna, a jej długoterminowe skutki będą zależeć od różnych czynników, w tym od ożywienia gospodarczego, reakcji politycznych i dostosowań na rynku nieruchomości.
Europa jeszcze ma się trochę lepiej, ale też ma problemy
W Europie miasta również doświadczyły wyzwań podobnych do "miejskiej pętli zagłady", obserwowanej w amerykańskich miastach. Przejście na pracę zdalną, zmiany w mobilności miejskiej i niepewności gospodarcze wpłynęły na popyt na nieruchomości komercyjne i żywotność centrów miast. Oto kilka przykładów:
- Londyn:
- Londyn odnotował spadek wskaźników zajętości biur z powodu wzrostu pracy zdalnej, co wpłynęło na rynek nieruchomości komercyjnych i lokalne przedsiębiorstwa w centrum miasta.
- Paryż:
- Paryż zmagał się z problemami związanymi z zatłoczeniem miejskim, zanieczyszczeniem i zmieniającymi się wzorcami pracy, co doprowadziło do dyskusji na temat planowania przestrzennego i przyszłości centrów miast.
- Berlin:
- Berlin borykał się z problemami dostępności mieszkań i debatami na temat rozwoju miejskiego, wpływającymi na dynamikę dzielnic miasta i obszarów śródmiejskich.
- Madryt i Barcelona:
- Hiszpańskie miasta, takie jak Madryt i Barcelona, rozważały projekty odnowy miejskiej i zajmowały się wyzwaniami związanymi z turystyką, mieszkaniowym i mobilnością miejską.
Chociaż konkretne dynamiki i wyzwania mogą się różnić, europejskie miasta aktywnie szukają rozwiązań, aby sprostać problemom rozwoju miejskiego, ożywić centra miast i zapewnić inkluzywny i zrównoważony rozwój. Rozwiązania te obejmują inicjatywy z zakresu planowania przestrzennego, inwestycje w transport publiczny, promowanie rozwoju wielofunkcyjnego oraz polityki wspierające lokalne przedsiębiorstwa i dostępne cenowo mieszkania.
Polska
Według raportu „Szczęśliwy dom. Miasto dobre do życia”, przygotowanego przez serwis nieruchomości Otodom i firmę doradczą ThinkCo, mieszkańcy Gdyni, Gdańska i Zielonej Góry są najbardziej zadowoleni z miejsca, w którym żyją. Z kolei miasta takie jak Częstochowa znalazły się na przeciwnym końcu zestawienia. Badanie oceniało czynniki wpływające na subiektywne poczucie zadowolenia i satysfakcji z przebywania w mieście i najbliższej okolicy.
W badaniu wzięło udział prawie 36 tys. osób, a przeprowadzono je pomiędzy wrześniem 2021 r. a lutym 2022 r. Aż 29 proc. badanych wskazało, że kluczowe znaczenie ma dla nich bliskość sklepów i łatwość robienia zakupów. Docenione zostały też miasta, które dają dostęp do natury (21,7 proc.), są dobrze skomunikowane (23,9 proc.) i z wieloma opcjami rozrywki i relaksu (21,1 proc.), a także bezpieczne (21,7 proc.).
Wyniki badania pokazują, że połączenie praktycznych rozwiązań z uwzględnieniem miejsca na relaks jest kluczem do szczęścia w mieście. Miasta muszą oferować zarówno bliskość natury, szeroki wybór atrakcji kulturalnych i dostęp do rozrywki, jak i atmosferę poczucia bezpieczeństwa.
Najnowsza prognoza demograficzna dla Polski (zobacz audycję o tym jak demografia zmieni polski rynek nieruchomości), przewiduje trzy scenariusze rozwoju: średni, optymistyczny i pesymistyczny i wszystkie te scenariusze wskazują na wyludnianie się Polski oraz wyludnianie się miast.
Miasta Zagrożone Wyludnieniem
Suburbanizacja a Rynek Nieruchomości
Suburbanizacja, czyli przeprowadzki ludzi z miast na przedmieścia, prawdopodobnie wpłynie na strategie deweloperów. Zjawisko to może prowadzić do budowy większej liczby mieszkań i domów na obrzeżach dużych miast.
Pytania i Wnioski
- Czy suburbanizacja jest trwałym trendem?
- Jakie działania podejmują władze miast, aby zatrzymać spadek populacji?
- Czy pandemia COVID-19 wpłynęła na trendy migracyjne?