Zapaść w nieruchomościach EU – cykl rynkowy, sąsiedzi, my i NBP
Czy Polska to szczęśliwa wyspa?
Na europejskich rynkach nieruchomości dzieje się wiele, a u naszych sąsiadów z zachodu i z północy dzieje się nie najlepiej. Do tego stopnia, że Rząd Niemiec rozważa zmianę podejścia do polityki oszczędzania energii. Dlatego warto zastanowić się, w jakiej facie cyklu znajduje się polski rynek nieruchomości i poznać jak inne kraje usiłują ratować się przed kryzysem w budownictwie mieszkaniowym.
W jakiej fazie cyklu jest polski rynek nieruchomości
Charakterystyczną cechą gospodarki jest jej cykliczny rozwój i dotyczy to zarówno całości, jak i poszczególnych rynków. Trzeba też pamiętać, że na cykl oddziaływają nie tylko popyt i podaż, ale również inne czynniki takie jak na przykład skutki decyzje podejmowanych w związku z doraźnymi sytuacjami typu pandemie, wojny inne katastrofy itp. itd.
Rynek Mieszkaniowy
Polska - Zaburzony cykl rynkowy
Raport NBP potwierdza to, co wielu analityków mówiło polskim rynku nieruchomości, czyli że nie nadeszła spodziewana na początku lat 20 tego wieku łagodna korekta po dużym wzroście ceny na rynku mieszkaniowym. Przyczynami są między innymi pandemia COVID i związane z nią programy pomocowe i bardzo niskie stopy procentowe, którzy napływ migrantów z Ukrainy skutkujący nagłym wzrostem czynszów. Raport NBP kończy się na roku 2022, więc siłą rzeczy nie obejmuje skutków programu bezpiecznego kredytu 2% wspierającego tanim pieniądzem popyt na mieszkania. Należy przy tym zauważyć, że program bezpiecznego kredytu spowodował Nie tylko zakupy mieszkań przez jego bezpośrednich beneficjentów, ale również przez osoby, które wiedziały, że nie zostaną objęte tym programem, ale chciały kupić mieszkanie przed jego wejściem w życie, bo obawiały się, że zwiększony popyt spowoduje wzrost cen.
Niemiecki rynek nieruchomości mieszkalnych - próba ratowania
Stan obecny
Mieszkańcy Niemiec skarżą się na wysokie czynsze i na wysokie ceny mieszkań, a wiodący deweloperzy ograniczają ilość budów nowych mieszkań. Rząd chciałby, aby rocznie budowano 400000 mieszkań, ale istnieją obawy, że poziom budownictwa będzie wynosił około 200000. Narastają protesty społeczne.
Pomysły na naprawę rynku mieszkań
Dalszą część artykułu znajdziesz pod opisem kursów.
Rozszerzony kurs pośrednika w obrocie nieruchomościami (kurs online)
Prawo w obrocie nieruchomościami – kurs online
Praktyka pracy agenta nieruchomości – kompleksowy kurs online
25 września 2023 przedstawiono 14 punktów planu mającego poprawić sytuację w budownictwie mieszkaniowym Niemiec. Warto przyjrzeć się tym pomysłem, ponieważ niektóre z nich pokazują ciekawe i inne myślenie o gospodarce niż mamy z tym do czynienia do tej pory w Polsce, ale inne mogą świadczyć, że niektóre nasze protesty przeciwko działaniom podejmowanym w Unii Europejskiej zaczynają być rozumiane również w Niemczech.
Zmiana zasad
Niemiecki rząd z ambitnymi zamierzeniami wprowadza innowacyjne strategie w sektorze budownictwa mieszkaniowego. W ramach nowego planu, na arenie unijnej, Berlin będzie lobbować za wprowadzeniem kwot remontowych dla całego zasobu budowlanego, jednocześnie opowiadając się przeciwko obowiązkowym renowacjom poszczególnych budynków mieszkalnych.
Kluczowym elementem strategii jest „Premia klimatyczna”, mająca na celu motywowanie właścicieli do wymiany przestarzałych systemów grzewczych na ekologiczne alternatywy. Premia ta zostanie nie tylko podwyższona, ale również rozszerzona na firmy deweloperskie i wynajmujących.
Dodatkowo, rząd planuje wprowadzenie ulg podatkowych dla projektów budowlanych oraz umożliwienie stanom bardziej elastycznego ustalania struktury podatku od przeniesienia własności nieruchomości.
W latach 2022–2027, budownictwo socjalne otrzyma wsparcie finansowe w wysokości 18,15 miliarda euro. W obszarach o ograniczonej dostępności mieszkań, przewidziane jest uproszczenie procedur i przyspieszenie budowy tanich lokali, a także rozbudowa programów finansowania KfW*.
* Wyjaśnienie: Programy finansowania KfW to inicjatywy Kreditanstalt für Wiederaufbau (KfW), czyli Banku Kredytowego dla Odbudowy, który jest niemieckim bankiem rozwoju. KfW oferuje różnorodne programy finansowania, mające na celu wspieranie rozwoju gospodarczego, zarówno w Niemczech, jak i na świecie. Programy te obejmują szeroki zakres dziedzin, takich jak budownictwo mieszkaniowe, ochrona środowiska, edukacja, infrastruktura oraz rozwój przedsiębiorczości. KfW udziela kredytów, grantów i innych form wsparcia finansowego, aby pomóc realizować projekty zgodne z celami rozwojowymi i ekologicznymi. Działania KfW często skoncentrowane są na promowaniu zrównoważonego rozwoju, innowacji i ochrony klimatu.
Wsparcie dla zwiększenia podaży
Wzrost Podaży Mieszkań: Inicjatywa Non-Profit i Wsparcie Rządowe
Zaplanowano uruchomienie innowacyjnej inicjatywy non-profit w sektorze mieszkaniowym w przyszłym roku, mającej na celu zwiększenie dostępności tańszych mieszkań. Właściciele nieruchomości, którzy zdecydują się oferować mieszkania w przystępnych cenach, mogą liczyć na ulgi podatkowe oraz wsparcie finansowe.
Reforma Wsparcia dla Rodzin i Zwiększenie Limitów Dochodów
W ramach 14-punktowego planu rządowego przewidziano również reformę systemu wsparcia majątkowego dla rodzin. Plan zakłada zwiększenie limitu dochodów dla rodziny z jednym dzieckiem z 60 000 do 90 000 euro, a za każde kolejne dziecko limit wzrośnie o dodatkowe 10 000 euro. Jednakże, takie zmiany będą miały realny wpływ tylko w regionach o stosunkowo niskich cenach nieruchomości, które charakteryzują głównie słabo zaludnione obszary wiejskie.
Program Zakupu i Remontu Domów
Jeśli chcesz na bieżąco śledzić rynek nieruchomości, to zapisz się do naszego newslettera.
Newsletter: Nowości z rynku nieruchomości
W ciągu najbliższych dwóch lat rząd federalny zamierza również wprowadzić program zakupu domów przeznaczonych do remontu. Dodatkowo, rząd planuje wspierać przekształcanie opuszczonych biur i sklepów w nowe mieszkania, co ma na celu zwiększenie podaży dostępnych lokali mieszkalnych.
Budowanie Seryjne jako Kluczowe Narzędzie
Kanclerz Olaf Scholz wskazał budowanie seryjne jako kluczowy instrument w walce z kryzysem mieszkaniowym. Po zatwierdzeniu projektu, domy będą mogły być budowane w różnych dzielnicach bez konieczności przechodzenia przez skomplikowane procedury. W tym celu konieczne będzie zaangażowanie stanów i gmin. Scholz zapowiedział, że do 2027 roku łączna kwota 45 miliardów euro od rządów federalnych i stanowych zostanie przeznaczona na wsparcie dla branży budowlanej, która obecnie przeżywa trudności.
Próba ograniczenia kosztów budowy
W poniedziałek 25 września 2023 roku odbyło się spotkanie pod nazwą „Szczyt Mieszkaniowy”, na które kanclerz zaprosił przedstawicieli ponad 30 stowarzyszeń oraz władz stanowych i lokalnych, by omówić kwestie związane z dostępnością mieszkań.
Klara Geywitz, Federalna Minister Budownictwa, wyraziła dystans wobec normy oszczędności energii EH40, która miała zostać wprowadzona w 2025 roku dla nowo budowanych obiektów, zgodnie z umową koalicyjną. Norma EH40 zakłada, że nowy budynek zużywałby jedynie 40% energii w porównaniu do standardowego nowego budynku. Obecnie obowiązuje norma EH55. EH40 miałby na celu dalsze zmniejszenie zapotrzebowania na energię do ogrzewania, co w efekcie przyczyniłoby się do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Wprowadzenie tej normy wiązałoby się jednak z większą złożonością i wyższymi kosztami budowy, m.in. z powodu wyższych stóp procentowych i droższych materiałów budowlanych.
Reakcje na nowy plan
Reakcje organizacji na propozycje rządu były mieszane. Choć niektóre uznają je za krok we właściwym kierunku, inne są zdania, że 14-punktowy plan nie wnosi niczego nowego. Robert Feiger, lider związku zawodowego reprezentującego sektory budownictwa, rolnictwa i środowiska określił 14-punktowy pakiet jako „zestaw dawno znanych środków, które można sfinansować poprzez podwyższenie niektórych programów finansowania, pewną deregulację i obietnice pozbawione konkretnej treści”.
Warto wiedzieć
Według badań NBP struktura podaży mieszkań zarówno na rynku pierwotnym jak i na rynku wtórnym jest niedostosowana do potrzeb popytu. W ofercie znajduje się zbyt mało mieszkań poniżej 50 m2 i zbyt dużo mieszkań powyżej tej powierzchni.